Inleiding

Het is een drukte van belang op het onderwijsvlak. Vandaar mijn radiostilte. Dat neemt niet weg dat er het nodige op stapel staat waarover ik binnen afzienbare tijd zal rapporteren.

Eerst toch maar weer even een beetje stikstof.

Het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Voedselkwaliteit (LNV) bekostigde in de afgelopen jaren de nodige stikstofstudies. Had het ministerie nieuwe vragen en was zij op zoek naar nieuwe antwoorden?

Of wilde het ministerie slechts bevestigd krijgen wat zij voor waar houdt in het stikstofdiscours? De prijs die het ministerie betaalde voor de stikstofonderzoeken geeft daarin inzicht.

Wij - gewaardeerde collega Rotgers (STAF) en uw waarde blogger - vroegen de prijs op van diverse studies, waarover ’s lands media regelmatig rapporteerde. In Overheid koopt veel stikstofonderzoek voor te zacht prijsje doen wij verslag.

In deze blogpost geef ik commentaar op onze bevindingen.

Consensus Kongsi

Kongsi (mooi woord!) – een benaming voor een groep mensen die gezamenlijke belangen nastreeft om zichzelf te bevoordelen. Die belangen zijn veelal macht, invloed, geld, aanzien.

De kongsi waar het hier over gaat, uw waarde blogger zal het de ‘consensus kongsi’ noemen, bestaat uit hoofdzakelijk academici aan universiteiten en onderzoeksinstituten én bureaucraten (ambtenaren, bestuurders en soms ook politici).

Hoewel verschillend, delen beide partijen van de consensus kongsi hetzelfde utopische wereldbeeld – de volledige herstructurering (lees: destructie) van de samenleving naar expertocratische snit.

De vraag is hoe de consensus kongsi dat doel effectief kan nastreven.

Dat is vrij eenvoudig: het bureaucratische apparaat, een ministerie bijvoorbeeld, zorgt voor een ruimhartige én langdurige financiering van beleidsondersteunende onderzoeksprogramma’s die inhoudelijk worden uitgevoerd door gewillige onderzoekers.

Dat maakt dat onderzoek gefinancierd door het bureaucratische apparaat steeds dezelfde resultaten oplevert. Zo worden als vanzelf de beleidsmatige wensen en verlangens ‘wetenschappelijk’ onderbouwd.

Stikstof (en klimaat) onderzoek

Ziedaar het vaste recept van vrijwel alle onderzoek op gebied van bijvoorbeeld klimaat en stikstof. Van dat laatste heeft gewaardeerde collega Rotgers voor zeven recente stikstofrapporten, die allemaal hetzelfde perspectief debiteren, de kosten opgevraagd:

In academische termen zijn de kosten, op een enkele uitzondering na, relatief ‘laag’. Dat is wellicht verrassend, maar: al het onderzoek dat in bovenstaande tabel staat opgelijnd biedt geen enkel nieuw inzicht. En nogmaals: alle studies ‘zeggen hetzelfde’.

De stikstofstudies in de tabel zijn niets anders dan hele oude (verzuurde) wijn in nieuwe zakken.

Geen wonder dat innovatie in stikstof-onderzoeksland niet bestaat. Wie heeft de validatiestudies van AERIUS, anders dan Briggs, Rotgers en uw waarde blogger, ooit onder de loep genomen? Ik hoor alleen krekels.

En: wie heeft ooit kritisch gereflecteerd op kritische depositiewaarden dan, wederom, Briggs, Rotgers en uw waarde blogger? Een tragisch-retorische vraag!

Voor de goede orde: het gaat hier niet om het te vaak gebruikte “wie betaalt, bepaalt”.

Onafhankelijk onderzoek in stikstofland heeft van het begin af aan nooit bestaan. De steeds herkauwde studies, die een degelijke audit niet zouden doorstaan, dienen beide partijen in de kongsi.

De baten van de Consensus Kongsi

Nauwe samenwerking binnen de consensus kongsi, om het verzinsel van een stikstofconsensus in stand te houden, roept de vraag op vraag: Wat zijn precies de baten voor de consensus kongsi?

Het antwoord laat zich gemakkelijk raden.

Voor de academici in kwestie is het antwoord een continue belastinggeldstroom, aangeleverd door het bureaucratische apparaat, voor ‘onderzoek’ door gelijkgestemde academici.

Anderszins verzekeren de bureaucraten er zich van dat hun beleidsvisies de beleidsondersteunende autoriteit krijgen van het academische fiat.

Zo profiteren beiden van elkaars positie en autoriteit.

‘s Lands nationale (publieke) media hoeft alleen de consensus kongsi kritiekloos te faciliteren waarmee de gepresenteerde (stikstof of klimaat) wereld overzichtelijk blijft.

In hoeverre die ‘overzichtelijke wereld’ werkelijk bestaat doet helemaal niet ter zake! Immers, de waarheid is relatief en dus heb ik altijd gelijk!