Een drukke tijd achter de rug; op vele fronten tegelijk aan de bak. Vandaar mijn ‘blogstilte’.

Eén front betreft AERIUS; natuurlijk. Stikstof blijft op mijn (onze) agenda staan. Zie onder andere het gesprek tussen collega Briggs en uw waarde blogger.

Dit gezegd hebbende, verbazingwekkend (1) is dat er data is vrijgegeven door het RIVM behorend bij de validatiestudies én, verbazingwekkend (2), het RIVM heeft gereageerd op onze eerste AERIUS paper.

Data én reactie sluiten mooi op elkaar aan en resulteerden in onze nieuwe AERIUS-paper. In deze blogpost zullen we onze bevindingen samenvatten.

Heel in het kort: het RIVM is met AERIUS/OPS de handhaver en verspreider van mis- en desinformatie, met openlijke goedkeuring van parlement, kabinet en kritiekloos terug te vinden in het laatste product van Johan Remkes dat niets anders is dan mooi en flinterdun pakpapier om de oude totalitaire stikstofpolitiek.

Maar, onze studie doet veel meer dan slechts AERIUS/OPS begraven als een binaire ladelichter. Daar zal ik het laatste deel van deze blogpost aan wijden.

Ondanks het feit dat OPS wetenschappelijk, let wel, evident onhoudbaar is, wil het RIVM en tout bestuurlijk Nederland dit niet-werkende model, blijkbaar, in de lucht houden.

Ik doe de volgende voorspelling (1): AERIUS/OPS blijft zó lang in de lucht als politiek (totalitair) opportuun wordt geacht. Ziehier het politiek-bestuurlijke nut van mis- en desinformatie.

En als dat zo zal blijken te zijn, dan is duidelijk dat niet wetenschap leidend is in het stikstofbeleid maar macht en ideologie.

Beleid mag dus gebaseerd zijn op aantoonbaar nietszeggende modelresultaten.

Anders gezegd: mis- en desinformatie mogen (moeten?) worden gebruikt in beleid, als dat, blijkbaar, ‘procedureel orderlijk’ gesanctioneerd wordt in wetten, regels en jurisprudentie.

Dat roept de vraag op of er in het stikstofbeleid sprake is van behoorlijk bestuur. Antwoord: behoorlijk (stikstof)bestuur is in Nederland in geen velden of wegen te bekennen.

Enfin, bij dezen de samenvatting van onze nieuwe AERIUS-studie.


Het stikstofdiscours, in feite een zeer effectieve anti-landbouw propagandamachine, krijgt bij dezen van ons een nieuwe wetenschappelijke oorvijg. Bedenk dat het hele stikstofbeleid KDW/AERIUS beleid is.

Maar: AERIUS/OPS blijkt niets anders dan een mis- en desinformatie generator. Plaatjes zoals deze zien er prachtig mooi uit maar hebben nul en generlei realiteitsgehalte:

Onze eerste kritiek kreeg, zoals gezegd, commentaar van het RIVM. Dat commentaar houdt het midden tussen lachwekkend en verontrustend.

Het is zonneklaar dat het RIVM AERIUS/OPS en wat het doet niet begrijpt. Bij dezen de abstract van onze nieuwe paper (met nadruk):

“The RIVM responded to our paper “Criticizing AERIUS/OPS model performance”. We rebut those critiques below.

In brief: RIVM agrees that OPS performs poorly in the short term, but believes it performs well over long periods. Yet they failed to address our demonstration on how averaging over these longer terms can cause spurious “good results.” That is, this averaging causes OPS to produce bogus results.

Alarmingly, RIVM does not understand skill: we prove a simple mean model beats OPS often. This simple model takes the observed averages as predictions. RIVM says these averages are not available, and so this simple model would be unavailable for policy, but that is false. Those averages are right there in OPS, as we show in model runs of OPS. And we show here that even in times and places where averages are not available, good guesses of them are adequate.

It is still true that for the OPS model runs we made, one time with 400 cows at a farm, another with half that, and another still with one quarter, the nitrogen deposition (per ha, per year) shows trivial, unmeasurable differences.

That being said, uncertainty in OPS model is not being sufficiently considered, and is substantial, aggravating previous observations. Taking proper stock of uncertainty is crucial because this model is being used to make far-reaching policy decisions.

The solution is to design experiments and independently test OPS on completely new data. Pending those experiments, OPS must be shelved as to forestall extensive societal and economic damages resulting from its continued use in policy making.

Kortom: AERIUS/OPS moet uit de lucht worden gehaald. Ik zet een aantal van onze punten van kritiek op een (Nederlands) rijtje:

  1. AERIUS/OPS presteert op de korte termijn waardeloos. Het kan bij benadering geen betekenisvolle depositiegetallen berekenen. Het RIVM is het met ons eens.
  2. De bewering van het RIVM dat AERIUS/OPS wel op de lange termijn (maandelijks, jaarlijks) goede berekeningen maakt is nergens op gebaseerd, want onbewezen. Sterker: wij hebben laten zien dat middeling, datgene wat het RIVM hier doet, cosmetisch er goed uit ziet maar niets om het lijf heeft. Middeling is een wiskundige truc om schijnbaar “betere getallen” te produceren, die het niet zijn. Het RIVM geeft op onze kritiek op deze middelingtruc geen reactie.
  3. De wiskundige validatiemethoden gebruikt door het RIVM voor AERIUS/OPS zijn ondermaats, zoals we al opgemerkt hebben. Het RIVM stelt slechts dat iedereen dat zo doet. Als één persoon van de berg afspringt …!?
  4. Met de verkregen data blijkt dat AERIUS/OPS inderdaad geen enkele skill heeft. In competitie met het allersimpelste ‘nemen van gemiddelden’ laat AERIUS/OPS het afweten.
  5. De afwijkingen die AERIUS/OPS laat zien worden steeds groter bij hogere concentraties zoals te zien in de validatiestudies. Dus bij die waarden die belangrijk zijn laat AERIUS/OPS het afweten.
  6. De onzekerheden die in de berekeningen verborgen zitten zijn en blijven onbekend. Dat ze heel groot zijn is wel duidelijk blijkens de data.
  7. Alleen nieuwe experimentele studies kunnen laten zien hoe goed/slecht AERIUS/OPS werkelijk is.

Ik doe een tweede voorspelling: die nieuwe experimenten zoals geopperd in punt 7 komen er nooit. Niemand wil weten hoe slecht AERIUS/OPS feitelijk is. Dat mochten we als Adviescollege Meten en bereken Stikstof (toentertijd) ook niet weten.

Johan Remkes laat onze kritiek van onze eerste paper, die hij prima had kunnen gebruiken, pragmatisch links liggen. Voorspelling 1 (zie boven) is dus al uitgekomen. Jesse Klaver bevestigt dit op hilarisch treurige wijze.

Remkes noemt AERIUS twee keer in zijn rapport, zonder enige kritische reflectie:

“Momenteel wordt voor de vergunningverlening, op basis van het AERIUS-model8, vooral gekeken naar de hoeveelheid stikstofneerslag ten opzichte van de KDW. Bij een toename van de stikstofneerslag in een gebied waar de KDW is overschreden, kan namelijk niet met zekerheid worden gezegd dat het plan of het project de natuur niet aantast.” (p. 11)

“Meerdere partijen betwisten de bruikbaarheid van deze instrumenten, vooral op lokaal niveau, omdat ze de onzekerheden bij de berekeningen te groot vinden en een aantal factoren die van invloed zijn niet terugzien in de modellen. Zij pleiten ervoor om de modellen verder te ontwikkelen en het meetnet uit te breiden.” (p. 12)

Vervolgens wordt dit opgemerkt, waarin AERIUS, mét krokodillentranen, zonder enig voorbehoud toch wordt ingezet. Immers, het produceert ‘getallen’:

“Daarom is er een gerichte aanpak op de korte termijn nodig, die daadwerkelijk stikstofreductie realiseert. Ik schrijf deze boodschap met een bezwaard hart op, maar ik zie geen andere route. Door binnen een jaar 500 tot 600 piekbelasters (zowel uit de agrarische sector als uit het bedrijfsleven) uit te kopen, maakt het kabinet ruimte voor de eerste stap van natuurherstel.”

Dat stikstofreductie, zoals zo kommervol verdedigd door Remkes, helemaal niet kán worden berekend met AERIUS/OPS hebben wij al bewezen in onze eerste paper. Hier het voorbeeld:

De depositiegetallen en de verschillen zijn onmeetbaar klein. Er kan met geen mogelijkheid met AERIUS/OPS bepaald worden wat uiteindelijk de toe- dan wel afname van berekende deposities bij voorgesteld beleid feitelijk zijn.

Ik sluit af met de volgende observatie. Het stikstof debacle legt een politiek-maatschappelijk zeer riskant verschijnsel bloot: fideïstisch sciëntisme.

Dat is: het ongebreidelde en nergens op gebaseerde ‘geloof in wetenschap’.

Een fideïst is iemand die bepaalde zaken gelooft lós van het wel of niet beschikbaar zijn van kennis van zaken, proefondervindelijk bewijs en logische argumentatie. Een fideïst gelooft dus gewoon in iets.

Remkes, politici, academici, het RIVM ‘geloven gewoon’ dat AERIUS/OPS - want computermodel met ingewikkelde wiskunde en mooie plaatjes; of zoiets - hun kan vertellen hoeveel depositie ergens neerkomt en/of wie piekbelasters zijn.

Dat collega’s Briggs, Rotgers en uw waarde blogger hebben aangetoond, bewezen, dat AERIUS/OPS een mis/desinformatie generator is, maakt ons ‘afvalligen’, of nog erger ‘stikstofontkenners’, volgens de stikstoffideïsten.

Want wij ‘geloven niet in AERIUS/OPS’.

Minister Dijkgraaf heeft publiekelijk de betreurenswaardige en infantiele voorzet gegeven voor dit fideïstisch sciëntisme dat ik wel moest afserveren (met nadruk):

Het [wetenschap] is de meest beproefde weg naar de waarheid. En dat is eigenlijk de enige en allerbeste reden om haar boodschap te accepteren.

Maar er zijn vele verschillende redenen om de wetenschap en haar boodschappers te betwijfelen of af te wijzen: onbegrip, onzekerheid, desinformatie, politieke ideologie, culturele barrières, of slechte ervaringen in het verleden.”

Wat blijkt uit de hele AERIUS/OPS geschiedenis? Politieke ideologie, onbegrip en desinformatie zijn meer dan ooit in wetenschappelijke en bestuurlijke kringen doorgedrongen.

Het bestaan en gebruik van AERIUS/OPS bewijst dat.

(Schot voor de boeg: onze mis/desinformatie (dis)kwalificatie van AERIUS/OPS zal door het RIVM verworpen worden. Als dat gebeurt ben ik reuze benieuwd naar de argumentatie. Een waarschuwing: ‘science by statements’ is geen wetenschap.)

Concluderend: mis- en desinformatie zijn essentieel in dit stikstof debacle. Het laatste rapport Remkes is daar het ultieme bewijs van, met extra dank aan Klaver die daarvoor, onbedoeld, het politieke bewijs heeft geleverd!