Anti-politiek. Ik heb het er eerder over gehad -** deel 1 - gebaseerd op James Ferguson’s** The Anti-Politics Machine: Development, Depoliticization and Bureaucratic Power in Lesotho.

Dit is Ferguson’s anti-politiek machine: instrumenteel gebruik maken van sterk depolitiserende (apolitieke) ontwikkelingshulp ten bate van (verborgen) strategisch-politieke doeleinden.

Vraag is of de anti-politiek machine ook werkzaam is in het stikstofbeleid. Ik denk het wel. Laten we dat eens testen.

Stikstof anti-politiek bekijk ik in drie bedrijven, met als maatschappelijk ontwrichtend eindresultaat grondroof. Is het verbazingwekkend dat boeren protesteren?


Deel 1 van stikstof anti-politiek: de stelselmatig beleden zienswijze dat stikstofbeleid gebaseerd is op wetenschap, met andere woorden KDW en (model) AERIUS.

Dan alleen dat het ‘wetenschappelijke’ er nu wel van af is.

In mijn Magie, misleiding, minachting en macht - het stikstofbeleid in vier termen.

De auteurs willen zo min mogelijk geassocieerd worden met eigen stikstofwerk en leggen alle verantwoordelijkheid - uitgangspunten én conclusies - bij de opdrachtgever.

Wetenschappelijk gezien hadden ze deze opdracht onverbiddelijk moeten weigeren!

Verders laat ik zien dat in de RIVM-analyse KDW gedegradeerd zijn tot ‘beleidsdingetjes’, in de wetenschap dat er nooit brede maatschappelijke kosten-baten analyses zijn uitgevoerd op deze pseudo-wetenschappelijke standaarden.

Zie mijn blogpost De Tweede Kamer en KDW - een kleine analyse.

Dit alles verbaast natuurlijk niet. De KDW zouden de brede maatschappelijke kosten-baten analyses nooit overleven. Collega Rotgers' werk is daarin illustratief:

Met of zonder stikstof-bemiddelaar, zolang KDW of KDWt (KDW+) (dis)functioneren als maatschappelijk ongetoetste ‘natuurdoelen’, blijft het Nederlandse stikstofbeleid een uiterst kostbare mirage.

Deel 2 van stikstof anti-politiek: de kaart van minister van der Wal als jongste ambtelijk stikstofspeeltje. Collega Rotgers heeft deze kaart grondig onder de loep genomen.

Met name de inzet van zogenaamde bufferzone’s die ingesteld moeten worden ter ‘bescherming’ van de Natura2000 gebieden heeft Rotgers' bijzondere aandacht.

Een voorbeeld: het IJsselmeer.

Het IJsselmeer is een van de grootste Natura2000-gebieden. Het IJsselmeer is niet stikstofgevoelig, zoals het RIVM meldt op pagina 20 (rij 72).

Een miniem snippertje van 3.84 hectare bij de Friese kust, H7140A (trilveen), is wel als stikstofgevoelig aangemerkt.

Een dergelijk habitat wordt in Alterra-rapport 2397, op pagina 37, als ‘zeer gevoelig’ gekwalificeerd (KDW = 1214 mol N/ha/jaar).

Ondanks het luttele oppervlak van dit habitat wordt een beschermingsstrook van in totaal maar liefst zo’n 28.000 hectare ministerieel noodzakelijk geacht. Excusez-moi?

Deel 3 van stikstof anti-politiek: een niet onaanzienlijk deel van de landelijke pers als feitelijke slippendrager van het Nederlandse stikstofbeleid. Ik geef twee voorbeelden, zoals deze (met nadruk):

“De hardnekkige ontkenning van het stikstofprobleem doet de werkelijkheid geweld aan. Er is wel degelijk een probleem, mede veroorzaakt door de land- en tuinbouw. Maar ook het kabinet mag wel wat meer passie met de boeren tonen. Het was zelfs de koning opgevallen dat de sector geen perspectief wordt geboden. Dat moet Henk Staghouwer, de verantwoordelijke minister, toch aan het denken zetten.”

En deze (met nadruk):

“Ons dorp ligt tegen een Natura 2000-gebied aan. Als ik daar wandel, zie ik dat de brandnetels bijna tot de hemel reiken. Een kenmerk van stikstofrijke bodem ….

Niet alleen een diversiteit aan bloeiende plantensoorten verdwijnt. Ook het leefgebied van dieren, die juist profiteerden van die planten, wordt aangetast. …

Bij de feiten blijven

Desinformatie [ligt] op de loer. Dus moeten we scherp zijn. Als boeren onterecht beweren dat de metingen niet kloppen. Of als BBB-leider Caroline van der Plas de wetenschap in twijfel trekt. Het is onze taak om zulke uitspraken te weerleggen door bij de feiten te blijven. …”

Het geldende stikstofnarratief wordt door de media dus niet alleen zonder kritische inhoudelijke reflectie gepapegaaid maar tegelijkertijd normatief ingezet bij inhoudelijk kritiek die betreffende schrijvers per definitie niet op waarde kunnen schatten.

Eindconclusie is dat het stikstofbeleid anti-politiek is: vermomd in het schijnbaar wetenschappelijke KDW (of + of t) en AERIUS, tezamen de stikstof anti-politiek, wordt politiek-strategisch grondroof geïnstigeerd.

Anders gezegd: de feitelijke onhaalbaarheid van een (groot) deel van KDW - de maatschappelijk zeer kostbare mirage - lijkt een bewuste keuze om grondroof anti-politiek te rechtvaardigen.

Bestuurlijk Nederland is kortom de schaamte voorbij. Daarin faciliteert, bewust of onbewust, de inhoudelijk gemankeerde pers én een kleinhartig deel van het wetenschappelijk corps.