Een corrigerende update (13-03-2022): een zeer gewaardeerde lezer woonachtig ver van ons land vandaan merkte op dat ik in onderstaande blog alleen maar de productie van elektriciteit bespreek.
En dat klopt.
De totale energieconsumptie van landen is heel veel meer dan elektriciteitsproductie en -gebruik alleen.
Laten we eens kijken naar de Nederlandse productie van elektriciteit zoals te vinden op de website van de IEA (International Energy Agency):
Heel veel gasgebruik dus om onze waterkokers, mobiele telefoons, wasmachines en televisies te laten draaien.
Nog afgezien van de industrie die elektriciteit gebruikt! Onderstaand het plaatje van het totale Nederlandse energiegebruik:
Fossiele brandstoffen domineren hier ook. Dat zal de komende decennia niet veranderen!
Alle duurzame prietpraat ten spijt, zonder aardgas kunnen wij wel fluiten naar de beschikbaarheid van elektriciteit, althans als we onze eigen productie bekijken.
Bovendien: in Nederland is elektriciteitsopwekking slechts 15% van het totale energiegebruik.
Om nog maar te zwijgen over logistiek (vracht- maar ook personenauto’s) en industrieel fossiel brandstof gebruik, naast de noodzakelijke verwarming van huizen en gebouwen, en ga zo maar door, met aardgas.
Het Duitse plaatje is niet dramatisch verschillend van de onze, afgezien van elektriciteitopwekking dan:
Kolen zijn nog steeds behoorlijk aanwezig in de Duitse energie mix, naast het toenemende gebruik van wind en zon. Kernenergie neemt af, ondanks de ‘groene zegen’ van de EC.
De totale hoeveelheid aan energieconsumptie in Duitsland wordt echter, wederom, gedomineerd door fossiel:
Wat valt op in dit plaatje? De roemruchte ‘Energiewende’ is daarin nauwelijks zichtbaar. Waarom? Ook in het Duitse is elektra niet meer dan 18% van het geheel.
Hoewel onze Oosterburen minder ‘elektrische pijn’ zullen lijden dan wij als Poetin de gaskraan dichtdraait, is de Duitse samenleving in zijn geheel voor een behoorlijk deel afhankelijk van aardgas.
Dat geldt voor ons in veel grotere mate!
Het is meer dan tijd om het gehéél van energieopwekking en -gebruik, en de dominante rol van fossiele brandstoffen, onder ogen te zien.
Alleen kijken naar elektriciteitsopwekking is leugenachtig.
Afsluitend: de utopie van ‘duurzame’ non-fossiele energie productie en consumptie is niets meer dan dit: gefabuleerde nonsens die samenlevingen zullen ondermijnen.
We kijken allemaal met verbazing en afschuw naar de gebeurtenissen in de Oekraïne. Begrijpen we wel wat we zien? Kunnen we het ‘waarom’ doorgronden? Hebben we meer nodig dan technisch-wetenschappelijke, historische en militaire analyses?
Ik denk het wel. Mijn ‘brief’ aan Vladimir Poetin is een voorzichtige poging iets verder te kijken dan onze seculiere neus lang is.
Er valt heel veel meer te zeggen over deze ontwikkelingen, maar het is evenzeer interessant om te kijken hoe wij in West Europa reageren (of niet) op deze ‘nieuwe’ politieke realiteit.
Onze Oosterburen hebben in ieder geval besloten 100 miljard extra uit te geven aan defensie. Geen gering bedrag, maar nog steeds binnen de 2%-NAVO verplichting.
En dan nog iets: Duitsland wil af van het Russische gas waarmee, het is vaker gezegd, de ‘expansiedrift’ van Poetin wordt gefinancierd. Nederland doet daar ook aan mee. Ten koste, zo is nu duidelijk, van de Oekraïners.
(Wat zei voormalig president Donald ‘orange man’ Trump ook alweer hierover?)
Zoals gezegd, Russisch gas stroomt ook ons land binnen, hoewel het niet eenvoudig is te achterhalen hoeveel dat precies is.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) schat dat in 2021 Nederland voor ruim 18 miljard euro importeert vanuit Rusland. Daarvan valt zo’n 16 miljard onder het hoofdstuk ‘minerale brandstoffen, smeermiddelen en dergelijke producten’.
Opvallend is dat de import van Russisch aardgas niet apart wordt genoemd. Dat heeft de volgende reden, aldus het CBS in een studie uit 2019 (nadruk toegevoegd):
“Imported gas entering via Germany could be either from Germany’s own production, Russia, Norway or the Netherlands …. Due to privacy regulation, the German Federal Office for Economic Affairs and Export Control has stopped publishing import volumes by country. This is problematic, as we will no longer be able to define the country of origin from the imported gas from Germany.”
Volgens het CBS is alle gas dat sinds 2017 uit Duitsland Nederland instroomt van Russische origine, behalve dan via Emden.
Kortom: Nederland, met andere Europese landen, is al een behoorlijke tijd financier van de Russische economie, en daarmee het bijbehorende militaire apparaat, dat we nu tragisch genoeg in actie zien op Europees grondgebied.
Waarom zoveel geïmporteerd gas van een sinds jaar en dag tiranniek geregeerd land?
Duurzaamheid! Dat is het toverwoord, want, ironisch genoeg, de ‘boze buitenwereld’. En we moeten ons wapenen tegen klimaatellende, biodiversiteitsverlies en wat dies meer zij.
De Duitse ervaring leert echter dat de voorgestelde transitie naar ‘duurzaam’ vooral heel erg duur én zeer ineffectief is en tot grote politieke en militaire instabiliteit leidt. Olaf Scholz, de Duitse premier, spreekt geen onduidelijke taal:
“In a landmark speech on Sunday, Chancellor Olaf Scholz spelled out a more radical path to ensure Germany will be able to meet rising energy supply and diversify away from Russian gas, which accounts for half of Germany’s energy needs.
“The events of the past few days have shown us that responsible, forward-looking energy policy is decisive not only for our economy and the environment. It is also decisive for our security,” Scholz told lawmakers in a special Bundestag session called to address the Ukraine crisis.”
Natuurlijk willen onze Oosterburen 100% zon en wind voor hun elektriciteitsbehoefte. Wij ook, maar vooralsnog staat hun teller op 50% gas, uit Rusland nota bene. Niet voor niets beweegt de EU naar de ‘groenlabeling’ van nucleair én gas.
Nog een keer nota bene: deze ‘groene’ mededeling was van vóór de inval van Rusland in de Oekraïne, waarmee de urgentie richting beiden, vooral nucleair, enorm is gestegen.
Daarnaast spreekt de Duitse reactie boekdelen, nu voor iedereen zichtbaar, namelijk dat de zon- en windrichting doodlopend is. Na 20 jaar Duitse Energiewende is de afhankelijkheid van Russisch gas nog steeds 50%!
Om nog maar te zwijgen over het feit dat Duitsland nog meer kolen gaat verstoken! Oftewel: veel ‘wende’ maar weinig ‘energie’.
De Nederlandse reactie laat op zich wachten; soort van. Dat zal niemand verbazen. Wij zijn historisch nogal sloom in dit soort acute zaken, en denken al snel dat de soep niet zo heet wordt gegeten ….
Dan alleen dat er oorlog is in Europa, met een ‘nucleair randje’ van het ‘onaantrekkelijke’ explosieve soort. Nou vooruit, militair Nederland krijgt wat extra geld.
En dát feit alleen al is illustratief voor de duurzame utopie waarmee we de afgelopen decennia onszelf enthousiast hebben ingepakt, in Nederland en in Europa.
Duurzaam Utopia vereist namelijk een overzichtelijk ‘geconstrueerde’ wereld die in zijn totaliteit stuurbaar wordt gedacht met heel veel geld van voornamelijk burgers, zoals onze Oosterburen ons hebben voorgedaan.
In Nederland zetten we nog steeds groots in op stikstofreductie, met bijbehorende minister, en kooldioxide emissiekrimp om klimaatverandering ‘binnen de perken’ te houden, met een gezamenlijk publiek budget van zo’n ruim 50 miljard euro.
Wat te doen met zo veel geld?
Nou, onder andere dit: op kosten van de Nederlandse burger boeren van hun land verjagen; voor natuur.
Resultaat: op termijn, met belastinggeld door ons allen opgebracht, de voedselprijzen laten stijgen.
En dat in deze nieuwe tijden waarin gebrek op de loer ligt, en prijsstijgingen sowieso enorm zijn.
Hierbij een ‘projectie’ (aka voorspelling) van mijn hand: de Nederlandse staat zal, in een één-tweetje met de rechterlijke macht, de komende jaren steeds meer Nederlandse boeren wegjagen.
Oorlog of geen oorlog in Europa: natuurbelang staat boven brood op de plank.
Ook dit is illustratief voor de gefabuleerde wereld waarin de Utopist leeft. Een ‘denkwereld’ die niet kan worden geconfronteerd met de werkelijkheid ‘buiten’.
De fantast van utopische makelij heeft de wetenschap - preciezer: sciëntisme - en de daaruit voortkomende ‘voorspelbare toekomst’ tot zijn gefantaseerde beschikking.
Niet overtuigd? Lees deze onzin in Science maar eens. Of deze in de Lancet.
Beiden zijn utopische manifesten waarin, echt waar, het woord ‘oorlog’ (‘war’) hooguit voorkomt als historisch fenomeen; verleden tijd. Ik heb in mijn Unravelling the Planetary Boundaries Discourse - Scientism and Utopian Thought dit soort teksten naar het rijk der utopische fabelen verwezen.
Dit brengt mij alsnog bij de stikstof- en klimaatverspillingen van onze regering.
Want verspillingen zijn het, die tot niets zullen leiden dan alleen een armere en kwetsbaardere samenleving, zoals we nu langzaam beginnen te begrijpen, en zonder ‘betere natuur’ of een ‘stabieler klimaat’, wat dat laatste ook moge zijn.
Beiden zijn namelijk expliciet en letterlijk modelmatig in het leven geroepen. Oftewel: de utopische denkwereld in gefantaseerde actie!
Ten overvloede: een ‘betere natuur’ wordt in Nederland nog steeds afgemeten aan de AERIUS-modellering van stikstofdepositie met als beleidsmatige maatstaf de Kritische Depositiewaarden (KDW) voor stikstof.
Dat KDW geen beslissingsfunctie kúnnen hebben, heb ik recentelijk uitgelegd aan een aantal parlementariërs, met bijbehorend wetenschappelijk werk.
Goed. Kaarten op tafel. Ik geef een aantal overwegingen waarom deze enorme sloot euros beter besteed moeten worden, uitgaand van het volgende:
“De Rijksoverheid werkt aan een rechtvaardige, ondernemende en duurzame samenleving. In onze democratische rechtsstaat is het belangrijk dat mensen en maatschappelijke organisaties zich in vrijheid en veiligheid kunnen ontplooien. Daarvoor zijn keuzes nodig, in Nederland, in Europa, in de wereld. De Rijksoverheid weegt belangen tegen elkaar af, investeert in de toekomst en treedt op als dat nodig is. Dat doet zij met hart voor de publieke zaak, integer en met kennis van zaken.”
Wat staat ons dus te doen, gezien dit motto van onze overheid? Bij dezen een drietal, wat mij betreft, ‘politiek kleurloze’ overwegingen:
- Voedselproductie, -beschikbaarheid en -toegankelijkheid - Voedselproductie die én de eigen bevolking én velen om ons heen betaalbaar kan voorzien, is van strategisch levensbelang. De mondiale logistieke problemen van de afgelopen en toekomende jaren versterkt dit strategische karakter van voedselproductie alleen maar, naast de mogelijkheden om hier milieutechnisch hoogwaardige landbouw en visserij te kunnen bedrijven.
- Energieproductie, -beschikbaarheid en -toegankelijkheid - Energieonafhankelijkheid die stabiel en betaalbaar is, is een noodzaak in onze veranderende wereld. Energie armoede, die versterkt zal worden door het huidige conflict, is het resultaat van een gefantaseerde utopische schaarste die aan de mens wordt gebracht als gemodelleerde klimaat(in)stabiliteit.
- Defensie op professioneel niveau - áls ons land een defensiemacht wil onderhouden, dán moet die op orde zijn, in termen van manschappen, training, materieel, voorradige munitie, enzovoort.
Bovenstaande punten kunnen heel gemakkelijk worden weggezet als behorend bij één of ander (ongewenst) politiek ‘soort’, waarvan ik niet weet welke dat zou moeten zijn.
Maar, nogmaals, dat heeft mijn interesse in het geheel niet.
Wat ik hier benoem is de confrontatie tussen de denk/droomwereld van de Utopist én de werkelijkheid die zich aandient en waar we noodgedwongen mee van doen hebben.
Nu, ‘dankzij’ Poetin, blijkt plotseling dat de utopische denk/droomwereld buitengewoon gevaarlijk is voor mensen die zich die fantasiewereld niet kunnen permitteren (de Oekraïners bijvoorbeeld!) maar daar wel, van ‘hogerhand’ (deels de onze), aan onderworpen zijn.
Wat nu is blootgelegd is dat de menselijke natuur - zowel in Utopia als daarbuiten - niet deugt en dat wij steeds onszelf zoeken, in alle meedogenloze onbescheidenheid.
Het Bijbelse Tweede Gebod (Exodus 20:3-6 - het ‘afgoderij’ gebod) is daartegen het aloude en beproefde medicijn.
Waarom? Het is een ernstige waarschuwing tegen de macht van sommigen over velen.
Of zoals Sir Karl Popper het zegt in zijn Utopia and Violence: de Utopist waant zich god met ogenschijnlijke almacht en alwetendheid, ten koste van desnoods allen die als opponenten worden aangemerkt.
De desastreuze gevolgen dáárvan beginnen zich, ten Oosten van ons maar ook in het eigen Nederland, in rap tempo af te tekenen! En mocht dat conflict eens geschiedenis worden, dan zijn anderen ‘aan de beurt’ die zich niet kunnen verzetten tegen de duurzame eisen van de Utopist.
Desalniettemin, Vladimir Poetin heeft laten zien dat we in minder dan ons hemd staan.
Dit alles moet voldoende zijn om een grote mate van bescheidenheid te betrachten en de utopische vergezichten, die onze politiek nu in ernstige mate vervuilen, achter ons te laten.
Dit ten goede van de ‘kleinsten’ onder ons, dat wil zeggen diegenen met de kleinste stem en de kleinste portemonnee, hier, in de Oekraïne, in Rusland.