Een tijdje geleden (31-03-2020) heb ik de blogpost Minimax en het gevaar van domein-experts de wereld in geslingerd.

Met domein-experts zijn we onderhand wel bekend.

Eindeloos ‘adviseren’ experts politici over de noodzaak van ‘lock-downen’, stikstofreductie, ‘vaccineren’, onteigenen van boeren, omicrons, kooldioxide uitstoot, IC’s, hittegolven, enzovoort, enzovoort.

Daarnaast fungeren zij als ‘praathoofden’ in programma’s waarin zij burgers bijpraten over hun kennis die noodzakelijk geacht wordt om willekeurig welke crisis te bestrijden.

Minimax is de valkuil die ik toen voorzag en, meer dan helaas, realiteit is geworden. Minimax; wat is dat precies?

Het is een beslisregel om mogelijk verlies, schade, ziekte maximaal te minimaliseren, gebruik makend van scenario’s van het ongunstigste soort, de worst-case.

Heel kort door de bocht: minimax is voor bangeriken die achter elke boom in een groot bos een beer vermoeden die hen ook nog eens stuk voor stuk willen verscheuren.

De ‘bangerik-experts’ vinden bovendien dat iedereen even bang, of liefst nog banger, moet zijn dan zijzelf. Want zij zijn nu eenmaal de experts.

Maar: angst is niet gratis. Verre van; het kost ons alles.


Keur baart angst. Die angst heeft van de bladeren, die jage niet in het bos. Angst is een slechte raadgever.

Zo maar drie Nederlandse gezegden met angst als hoofdrolspeler. Of deze toch wel heel bekende dichtregels:

“Een mens lijdt dikwijls ’t meest

Door ’t lijden dat hij vreest

Doch dat nooit op komt dagen.

Zo heeft hij meer te dragen

Dan God te dragen geeft.”

Met angst zijn we meer dan genoeg geconfronteerd afgelopen jaar. Wel van het hele beperkte soort trouwens.

Angst om ziek te worden en te sterven aan een virus met een diameter van niet meer dan 80 - 120 nanometer.

Eerlijk is eerlijk, de omvang van een gevaar is niet hetzelfde als de grootte van het betreffende gevaarlijke object. Integendeel.

Hoe dat ook zij, er moet en zal ‘gelockdowned’, ‘gevaccineerd’ en ‘geboosterd’ worden; want anders ….

Ja, wat eigenlijk? Ziekte? Dood? Langdurig in de lappenmand?

Of: worden we individueel verantwoordelijk gehouden voor een systeem van zorg waar we zelf nooit enige controle over hebben gehad, laat staan dat we zelf zorgkeuzes kunnen/mogen maken?

Heel erg verwarrend allemaal.

Wat we wel kunnen begrijpen is dat het diepmenselijke samen willen zijn (ik weet het, niet iedereen zit op die manier in elkaar) langzamerhand wordt afgebroken.

De mens als niet meer dan een weerloos biologisch vat met wel/geen virusdeeltjes die anderen wel/niet kan besmetten die vervolgens wel/niet ziek worden in wel/niet ‘gevaccineerde’ staat.

De enige gepresenteerde ‘oplossing’ - het valse wetenschap-politieke dilemma - is zelfisolatie, ter voorkoming van.

De matrixborden boven de snelwegen roepen het ons toe: “Blijf thuis! Alleen samen krijgen we corona onder controle." Dat zijn meerdere onwaarheden in twee korte zinnen:

  1. de misleidende gebiedende wijs om ‘thuis te blijven’, alsof iedereen echt een ‘thuis’ heeft;
  2. we moeten juist zo min mogelijk ‘samen’ doen en vooral ‘alleen’ blijven;
  3. de geschiedenis leert dat we virusinfecties zelden ‘onder controle’ krijgen.

Deze minimalistische antropologie - de mens als biochemisch mechanisme met een bepaalde levensduur die zo lang mogelijk gerekt moet worden - heeft verstrekkende gevolgen.

We zijn daardoor ten diepste weerloos geworden/gemaakt tegen de angst.

Angstig zijn voor datgene wat in de toekomst zou kunnen gebeuren - vul maar iets in - voorkómt uiteindelijk niet dat we op een dag zullen sterven.

Dit wijst op wellicht de ergste vorm van eenzaamheid:

de fragmentatie van een mensenleven door angst voor datgene wat ons kan worden ontnomen dat sowieso van zeer tijdelijke aard is - gezondheid.

Met Kerst vieren sommigen de geboorte van een kind die uiteindelijk uitgroeit tot de Verlosser van finaal menselijk tekort: eenzaamheid, schaamte, lijden, dood.

Het onaanzienlijke, hulpeloze, dat God’s eer herstelt onder gewone mensen én de ander opnieuw benaderbaar maakt.

Dat staat haaks op het doodse ‘matrixborden-evangelie’.

Vier dus feest bij elkaar, met naasten en minder naasten, om Diegene die de angst en de dood heeft overwonnen in de wereld, en in ons, en zing:

met onze sokken aan

zullen we onderdompelen

zandkorrels maken een spoor

langs flatgebouwen

bespeelt de wind het klavier

het weerkaatst in spelonken

één vuist omsluit de tijd

het hart is aan een kind geschonken

- Yleana R. Hanekamp