Update VI (20-12-2021) - In de IIIde update van deze blogpost verwees ik naar Covid-19: Researcher blows the whistle on data integrity issues in Pfizer’s vaccine trial van het British Medical Journal (BMJ).

Op 17 december jl. publiceert BMJ een Open letter from The BMJ to Mark Zuckerberg. Wat is er aan de hand:

“In September, a former employee of Ventavia, a contract research company helping carry out the main Pfizer covid-19 vaccine trial, began providing The BMJ with dozens of internal company documents, photos, audio recordings, and emails. These materials revealed a host of poor clinical trial research practices occurring at Ventavia that could impact data integrity and patient safety. We also discovered that, despite receiving a direct complaint about these problems over a year ago, the FDA did not inspect Ventavia’s trial sites.

The BMJ commissioned an investigative reporter to write up the story for our journal. The article was published on 2 November, following legal review, external peer review and subject to The BMJ’s usual high level editorial oversight and review.”

Explosief materiaal over treurige standen van zaken omtrent klinisch onderzoek uitgevoerd ten behoeve van Pfizer’s mRNA prik, waar steeds meer over te doen is, en waar de media de vingers niet aan wil branden.

Het verhaal van BMJ wordt aanzienlijk interessanter als blijkt dat Facebook BMJ gaat ‘factchecken’ (nadruk toegevoegd):

“But from November 10, readers began reporting a variety of problems when trying to share our article. Some reported being unable to share it. Many others reported having their posts flagged with a warning about “Missing context … Independent fact-checkers say this information could mislead people.” Those trying to post the article were informed by Facebook that people who repeatedly share “false information” might have their posts moved lower in Facebook’s News Feed. Group administrators where the article was shared received messages from Facebook informing them that such posts were “partly false.”

Readers were directed to a “fact check” performed by a Facebook contractor named Lead Stories.

We find the “fact check” performed by Lead Stories to be inaccurate, incompetent and irresponsible.

  • It fails to provide any assertions of fact that The BMJ article got wrong
  • It has a nonsensical title: “Fact Check: The British Medical Journal Did NOT Reveal Disqualifying And Ignored Reports Of Flaws In Pfizer COVID-19 Vaccine Trials”
  • The first paragraph inaccurately labels The BMJ a “news blog”
  • It contains a screenshot of our article with a stamp over it stating “Flaws Reviewed,” despite the Lead Stories article not identifying anything false or untrue in The BMJ article
  • It published the story on its website under a URL that contains the phrase “hoax-alert”

We have contacted Lead Stories, but they refuse to change anything about their article or actions that have led to Facebook flagging our article.

We have also contacted Facebook directly, requesting immediate removal of the “fact checking” label and any link to the Lead Stories article, thereby allowing our readers to freely share the article on your platform.

Socials zoals Facebook die ‘factchecken’ blijken dus inaccuraat, incompetent en onverantwoordelijk. Wat een grap; wat een treurigheid!

Toch moeten we hier niet verbaasd over zijn.

Feitenkwesties zijn al jaren niet of nauwelijks meer relevant; niet voor de politiek, niet voor overheidsbeleid, en ook niet voor de media. Zelfs het wetenschappelijk bedrijf maakt er soms een potje van.

Áls waarheid er niet meer toe doet, dan is alles mogelijk, zelfs socials die wetenschappelijke Journals gaan ‘factchecken’ …

… met als gevolg dat onze cultuur kan worden samengevat met het “Hoc volo, sic iubeo, sit pro ratione voluntas” - “Dit wil ik, zo beveel ik het en mijn wil zij (u) een voldoende reden” (Juvenal c.ad 60 – c.140).

Als dat zo is, dan blijft er niets over dan alleen de wil, gevoed door de sterkste emotie van het moment. Angst bijvoorbeeld, of de wil tot de macht; vul zelf maar in.


Update V (van 12-11-2021) - Een nieuwe analyse van Günter Kampf gepubliceerd in The Lancet: The epidemiological relevance of the COVID-19-vaccinated population is increasing.

Ontnuchterd commentaar op de huidige politieke ‘wens’ een onbewezen tweedeling te forceren in samenlevingen in de wereld:

“High COVID-19 vaccination rates were expected to reduce transmission of SARS-CoV-2 in populations by reducing the number of possible sources for transmission and thereby to reduce the burden of COVID-19 disease. Recent data, however, indicate that the epidemiological relevance of COVID-19 vaccinated individuals is increasing. … Many decisionmakers assume that the vaccinated can be excluded as a source of transmission. It appears to be grossly negligent to ignore the vaccinated population as a possible and relevant source of transmission when deciding about public health control measures.”

Mijn voorspelling hierover? Feitenkwesties doen er niet meer toe. De gentherapeutica, ondanks de langzaam verdwijnende effectiviteit daarvan, zullen aan de mens moeten worden gebracht.

Gezichtsverlies is in de politiek nu eenmaal minder verteerbaar dan een functionele en maatschappelijk noodzakelijke koerswijziging. En de schade blijft liggen waar die ligt.


Een IVde update - Ik blijf de ontwikkelingen in het wetenschappelijke discours rondom de oorsprong van SARS-CoV-2 nauw volgen.

Al lezend en schrijvend over Utopia (deel I zijn af; deel III komt er aan en gaat over, verrassing, macht), kwam ik op het idee dat in toenemende mate regeringen de werkelijkheid als een laboratorium zijn gaan zien.

Kijk maar.

Er schijnt een tweede lockdown aan te komen. Misschien zelfs een 2G systeem, waardoor de CoronaCheckapp alleen nog gebruikt kan worden door personen die zijn ‘gevaccineerd’ dan wel corona hebben gehad en hersteld zijn.

Deze ontwikkelingen zijn diep ironisch, onder andere in het licht van de recente studie Community transmission and viral load kinetics of the SARS-CoV-2 delta (B.1.617.2) variant in vaccinated and unvaccinated individuals in the UK gepubliceerd in de Lancet op 28 oktober jl. (nadruk toegevoegd):

“We analysed transmission risk by vaccination status for 231 contacts exposed to 162 epidemiologically linked delta variant-infected index cases. We compared viral load trajectories from fully vaccinated individuals with delta infection (n=29) with unvaccinated individuals with delta (n=16), alpha (B.1.1.7; n=39), and pre-alpha (n=49) infections.”

En wat is het resultaat? Diep teleurstellend (nadruk toegevoegd):

SAR among household contacts exposed to fully vaccinated index cases was similar to household contacts exposed to unvaccinated index cases (25% [95% CI 15–35] for vaccinated vs 23% [15–31] for unvaccinated). 12 (39%) of 31 infections in fully vaccinated household contacts arose from fully vaccinated epidemiologically linked index cases, further confirmed by genomic and virological analysis in three index case–contact pairs. Although peak viral load did not differ by vaccination status or variant type, it increased modestly with age …”

Gevaccineerden blijken net zo infectief als ongevaccineerden. Als overheden willen sturen op sec infecties, dan is dat een kansloze strategie. De huidige gentherapeutica helpen niet (meer) tegen verspreiding van SARS-CoV-2.

Dit ‘probleem’ is overigens cosmetisch snel te repareren door gevaccineerden en herstelden gewoon niet meer te testen. Zo kan het narratief van gentherapeutische effectiviteit tegen verspreiding in stand worden gehouden.

Bijkomend voordeel is dat personen die de gentherapeutica hebben gelaten voor wat ze zijn wat langer als zondebok kunnen worden opgevoerd, zowel politiek als maatschappelijk.

Tenzij … de effectiviteit van de huidige gentherapeutica tegen COVID-19 met bijbehorende ziekenhuis- en IC-opnames ook tanende is. We zullen zien.

In ieder geval de hoogste tijd om het over macht en vrijheid te hebben.


Update III - De BMJ heeft op 2 november een verontrustend artikel gepubliceerd met de titel Covid-19: Researcher blows the whistle on data integrity issues in Pfizer’s vaccine trial. Zonder meer interessant leesvoer, zoals bijvoorbeeld blijkt uit het volgende:

“In her 25 September email to the FDA Jackson wrote that Ventavia had enrolled more than 1000 participants at three sites. The full trial … enrolled around 44 000 participants across 153 sites that included numerous commercial companies and academic centres. She then listed a dozen concerns she had witnessed, including:

  • Participants placed in a hallway after injection and not being monitored by clinical staff
  • Lack of timely follow-up of patients who experienced adverse events
  • Protocol deviations not being reported
  • Vaccines not being stored at proper temperatures
  • Mislabelled laboratory specimens, and
  • Targeting of Ventavia staff for reporting these types of problems.

Within hours Jackson received an email from the FDA thanking her for her concerns and notifying her that the FDA could not comment on any investigation that might result. A few days later Jackson received a call from an FDA inspector to discuss her report but was told that no further information could be provided. She heard nothing further in relation to her report.

In Pfizer’s briefing document submitted to an FDA advisory committee meeting held on 10 December 2020 to discuss Pfizer’s application for emergency use authorisation of its covid-19 vaccine, the company made no mention of problems at the Ventavia site. The next day the FDA issued the authorisation of the vaccine.”

Er werd dezelfde dag een reactie gepost op bovenstaand verhaal op de website van BMJ die ook de moeite van het lezen waard is. De kritiek die in deze respons naar voren komt is bepaald niet mis te verstaan. Het stuk opent met de veelzeggende zin:

“It’s hard to understand how we can trust the safety data provided by Pfizer …”

Lezen dus, waarde lezers! Mijns inziens leven we in tijden waarin, om met Lukas te spreken, “alles wat verborgen is, zichtbaar zal worden. En alles wat geheim is, zal bekend worden en in het licht komen."


Update II - Een boeiende gerechtelijke uitspraak vandaag rondom LinkedIn en strubbelingen van een Kamerlid met dit platform. Een klein citaat uit het vonnis (nadruk toegevoegd):

“… Bij de beperking van het account van [Kamerlid] in december 2020 heeft LinkedIn, ook na diens bezwaar, bovendien niet inhoudelijk aangegeven waarom de berichten werden beschouwd als desinformatie. …. Ook in gevallen waarin het LinkedIn vrij staat om informatie van haar platform te weren die in strijd is met haar Beleidslijn, is zij gehouden om dat zorgvuldig te doen. … Die zorgvuldigheid houdt in ieder geval in dat bij iedere verwijdering notificatie aan de gebruiker plaatsvindt, waarbij, afhankelijk van de inhoud van het bericht, ernaar moet worden gestreefd de verwijdering zodanig te motiveren dat de gebruiker uit de beslissing lering kan trekken.

Dat heeft LinkedIn niet gedaan. … Er is geen helder beleid, er is niet of nauwelijks gecommuniceerd en voor zover van communicatie al sprake is geweest bevat die geen motivering die meer inhoudt dan een enkele verwijzing naar de gebruikersovereenkomst c.q. de Beleidslijn. …”

Onderstaande blogpost was verwijderd van LinkedIn met niet meer dan de kwalificatie “misleidend”. Toelichting van die kwalificatie, die ik uiteraard fundamenteel bestrijd, ontbreekt.

Nu is ook duidelijk waarom die kwalificatie ontbreekt.

Bij dezen dus nogmaals mijn blogpost. Ik heb er niets aan veranderd, dus een aantal genoemde getallen zijn niet helemaal up-to-date. De lezer kan eenvoudig de nieuwste getallen vinden via de meegeleverde links.

Er zijn alleen primaire wetenschappelijke- en overheidsbronnen gebruikt.

Het moge duidelijk zijn dat feitenkwesties tegenwoordig nooit alleen maar feitenkwestie zijn. Ik vermoed dat onderstaande blogpost niet het ‘gewenste narratief’ (wat dat ook moge wezen; dat kan morgen anders zijn) ‘meelevert’.

Ik ben niet gehouden aan welk (cultureel) narratief dan ook. Wel aan de waarheid.


Update - LinkedIn heeft deze blogpost aankondiging vandaag verwijderd van mijn profiel. Er was geklaagd, lijkt het.

Dat onze cultuur een cultuur van lafheid is geworden is geen nieuws. Dat daarmee feitenkwesties - in een precise en transparante context - ook onduldbaar zijn geworden is evenmin een verrassing. Daarom waarde lezers dit citaat uit eigen werk (Utopia and Gospel):

“… it seems that Western World societies have fallen prey to massive social hypochondria.”

Met die hypochondrie zijn wij bang geworden voor al datgene dat niet strookt met de door ons gefabuleerde werkelijkheid. En dat werkt meerdere kanten op.


Zoals ik eerder heb aangegeven, vaccins hebben ontegenzeggelijk heel veel goeds gebracht. Ook uw waarde blogger is van jongs af aan bewust blootgesteld aan tal van ziekteverwekkers, gedoseerd via een naald.

En dan de corona ‘vaccins’. Een enorme technologische innovatie op het gebied van het ontwerpen en ontwikkelen van vaccins.

In mijn blogpost Kerst en gevaccineerd worden tegen de dood heb ik één en ander uitgelegd over de nieuwe genetische ‘vaccins’.

Die dus geen vaccins zijn in de normale betekenis van het woord. Zie de Staatscourant met de veelzeggende titel (nadruk toegevoegd):

“Regeling van de Minister van Infrastructuur en Waterstaat van 28 maart 2020, nr. IENW/BSK-2020/57427, houdende spoedmaatregelen met betrekking tot gentherapie ter bestrijding van COVID-19 (Tijdelijke regeling afwijkende behandeling vergunningaanvragen gentherapie in verband met bestrijding COVID-19)”

Dus: de Moderna’s, Pfizer’s en AstraZeneca’s zijn gentherapeutica en geen vaccins in de klassieke zin des woords. Dat gegeven in zichzelf geeft nog geen enkel inzicht in vragen over effectiviteit en veiligheid.

Desalniettemin, taal is nooit onschuldig.

Door het woord ‘vaccin’ te gebruiken vindt er een normalisatie plaats van iets dat medisch-ethisch revolutionair is. mRNA gentherapeutica tegen infectieziekten zijn van een andere orde dan de vaccins waarmee we al decennia vertrouwd zijn.

In dat kader is het ironisch dat Greenpeace c.s., heel berekenend, met hun ‘normale’ verzet tegen alles wat met genetisch gemodificeerde organismen (ggo’s) te maken heeft, hier in geen velden of wegen te bekennen zijn.

Even kort samengevat: waar bestaan normale vaccins ook alweer uit:

  1. verzwakte maar nog actieve ziekteverwekkers (bijvoorbeeld mazelen, polio)
  2. geïnactiveerde ziekteverwekkers (bijvoorbeeld kinkhoest)
  3. deeltjes van ziekteverwekkers - antigenen (bijvoorbeeld hepatitis B)
  4. gifstoffen (toxines) van ziekteverwekkers (bijvoorbeeld tetanus)

Kortom: traditionele vaccin bootsen natuurlijke blootstelling na in de verwachting dat het afweersysteem voorbereid zal zijn op een echte infectie.

En óf dat werkt!

De geschiedenis leert ons dat dit een zeer succesvolle ingreep is die vele miljoenen mensenlevens heeft gered van tal van infectieziekten.

De pokkengeschiedenis met de succesvolle uitroeing daarvan, door middel van vaccins, is de moeite waard om onder de loep te nemen (zie ook mijn eerdere blogpost De virale wereld). Eerst wat getallen.

De case fatality rate - CFR - het aantal doden als gevolg van een bepaalde ziekte gedeeld door het totaal aantal gediagnosticeerde ziektegevallen - ligt bij infecties met pokken op zo’n 30%! Dus één op drie met pokken besmette mensen overleed.

Ik spreek in de verleden tijd omdat deze ziekte is uitgeroeid. Nogmaals: uitgeroeid dankzij vaccinatieprogramma’s!

Getallen zijn veelal illustratief, maar het aantal doden dat op het conto van de pokken kan worden geschreven overstijgt het voorstellingsvermogen.

De schattingen zijn dat in de 20ste eeuw - feitelijk tot aan 1977 - tussen de 300-500 miljoen mensen aan de pokken zijn overleden. Dat is minstens twee keer zoveel als alle doden van alle oorlogen van de 20ste eeuw bij elkaar!

Het boek van Henderson - Smallpox. The Death of a Disease - en een artikel van dezelfde auteur - The eradication of smallpox - is boeiend leesvoer.

Maar: wat waren de risico’s van de pokkenvaccins eigenlijk?

Vreemde vraag? Niet echt. Elke medische ingreep heeft voor- en nadelen. Het gaat altijd over de afweging tussen beiden. Bedenk dat de pokkenvaccinatie als het meest risicovol van alle immunisaties wordt beschouwd.

In het geval van pokken worden de voor- en nadelen van vaccinatie nog steeds bestudeerd vanwege terreurdreigingen. Pokken zijn zeer bruikbaar als een biologisch wapen, tenminste als een terrorist daarover de beschikking kan krijgen.

Voor de VS zijn er gegevens over het aantal doden als gevolg van pokkenvaccinatie programma’s die in het verleden zijn uitgevoerd.

Tussen 1963 en 1968 zijn de schattingen tussen 1 - 3 doden per miljoen vaccinaties voor respectievelijk de bijwerkingen vaccinia necrosum en post-vaccinaal hersenvliesontsteking.

Een uitstekend overzicht is te vinden op de RIVM website (voor nerds zoals uw waarde blogger, uiteraard).

Wat verwacht men vervolgens, wat betreft het aantal te betreuren doden, bij een nieuwe pokkenvaccinatie ronde, mocht dat in de toekomst worden ingevoerd?

In de VS schatten Kemper et al. (2002) bij vaccinatie van 1-65 jarigen, met uitsluiting van mensen met eczeem en een verzwakt afweersysteem, zo’n 285 doden van de 178.5 miljoen mensen die zouden worden geënt tegen de pokken.

De schatting van deze auteurs is ook dat zo’n 4600 mensen zullen lijden aan ernstige complicaties. Maakt dit alles een nieuw pokkenvaccinatie programma sowieso té risicovol?

Dat ligt er maar aan!

Bedenk, wederom, dat een uitbraak van pokken onder niet-gevaccineerden, als gevolg van een terroristische aanslag, zal resulteren in zo’n 30% sterfte. Desondanks, een redactioneel commentaar op Kemper et al. (2002) zegt het volgende daarover (nadruk toegevoegd):

Physicians who have taken an oath to “first do no harm” will struggle with the idea of vaccinating their patients to ward off an ill-defined and seemingly remote threat. Policymakers will need to weigh the best available analyses of vaccine-related morbidity and costs against the best available assessment of risk for a smallpox release. …”

Dat wetende, nu naar mRNA gentherapeutica gericht tegen SARS-CoV-2 infecties. Allereerst, wat weten we nu van de COVID-19 CFR? Die is sterk leeftijdsafhankelijk. Tot aan zo’n 25 jaar is de CFR waarschijnlijk niet hoger dan 0.01%.

Tot aan 55 jaar ligt de CFR rond de 0.4%. Met stijgende leeftijd stijgt de CFR ook. Kortom: COVID-19 is een ouderdomsziekte.

Blijven opletten waarde lezers: COVID-19 is bepaald geen ‘griepje’. Zie ons artikel Immunomodulation Through Low-Dose Radiation for Severe COVID-19: Lessons From the Past and New Developments.

Maar: SARS-CoV-2 infecties zijn veel lastiger vast te stellen dan infecties met het pokkenvirus. Die infecties verlopen nooit asymptomatisch zoals dat heet, dus nooit zonder symptomen.

Iedereen die met pokken is besmet wordt zichtbaar ziek: hoge koorts en blaren en een hoge kans op sterfte, ongeacht leeftijd.

Veel SARS-CoV-2 infecties verlopen wél zonder symptomen; tussen de 30-40%.

Wat we dus willen weten van SARS-CoV-2 infecties is niet zozeer de CFR, want dat leidt tot te hoge risicoschattingen, maar de veel lastiger vast te stellen IFR - Infection Fatality Rate - het aantal doden gedeeld door het totaal aantal SARS-CoV-2 geïnfecteerden.

Ioannidis komt op een IFR voor SARS-CoV-2 infecties bij mensen jonger dan 70 jaar oud op maximaal 0.31%.

Hoe je het ook wendt of keert, SARS-CoV-2 kan niet eens in de schaduw staan van de pokken, hoewel elke overledene te betreuren is. Persoonlijk leed is ‘onvindbaar’ in de ‘koude getallen’ van artikelen en rapporten en blogposts.

De volgende stap: de bijwerkingen van de gentherapeutica.

Nu wordt het lastig want hoe verbind je het één - een gentherapeuticum tegen SARS-CoV-2 - met het ander -een bijwerking? Voor pokken en de bijbehorende vaccins is dat ‘relatief’ eenvoudig; dat is niet het geval voor de mRNA gentherapeutica.

De Selected Adverse Events Reported after COVID-19 Vaccination (VAERS) van de Centers of Disease Control and Prevention (CDC) rapporteerde op 20 september 2021 dat er 7899 mensen zijn overleden ná vaccinatie. De bijbehorende en uitdrukkelijke disclaimer behoedt de lezer voor al te snelle conclusies:

“Reports of adverse events to VAERS following vaccination, including deaths, do not necessarily mean that a vaccine caused a health problem.”

Daarbij moet ook worden bedacht dat er een kleine 400 miljoen doses van de diverse gentherapeutica zijn uitgedeeld in de VS.

Hoe staat het er voor in Europa? Daarvoor moeten we naar de website van EudraVigilance - European database of suspected adverse drug reaction reports.

Laten we eens kijken naar Moderna CX-024414. Op 18 september 2021 zijn er in totaal 117,243 bijwerkingen na vaccinatie (vrijwillig) gemeld.

Kijkend per ‘eindpunt’ - reaction groups - zien we toch wel ‘interessante getallen’. Een zevental voorbeelden (eindpunten zijn specifieke medische bijwerkingen, maar het gaat hier voornamelijk om de aantallen):

  1. Blood and lymphatic system disorders: 63 ‘fatal’; 2,192 ‘not recovered/not resolved’.
  2. Cardiac disorders: 709 ‘fatal’; 2,415 ‘not recovered/not resolved’.
  3. General disorders and administration site conditions: 2,536 ‘fatal’; 24,424 ‘not recovered/not resolved’.
  4. Musculoskeletal and connective tissue disorders: 133 ‘fatal’; 11,282 ‘not recovered/not resolved’.
  5. Nervous system disorders: 675 ‘fatal’; 14,650 ‘not recovered/not resolved’.
  6. Respiratory, thoracic and mediastinal disorders: 648 ‘fatal’; 3,892 ‘not recovered/not resolved’.
  7. Vascular disorders: 256 ‘fatal’; 2,176 ‘not recovered/not resolved’.

Deze getallen zijn niet zomaar bij elkaar op te tellen. Sommige bijwerkingen liggen in elkaars verlengde; daarmee zullen meerdere mogelijk fatale uitkomsten vermeld worden voor één en dezelfde persoon.

Bijvoorbeeld: ‘cardiac’ (hart) en ‘vascular’ (bloedvaten) afwijkingen na vaccinatie liggen hoogstwaarschijnlijk in elkaars verlengde; het overlijden van een persoon, mogelijk aan het ene eindpunt, zal ook vermeld worden bij het andere eindpunt.

Laten we ook kijken naar Pizer-BioNtech Tozinameran. Op 18 september 2021 zijn er 435,779 bijwerkingen na vaccinatie (vrijwillig) gemeld. Dezelfde zevental ‘eindpunten’ - reaction groups - zijn als volgt:

  1. Blood and lymphatic system disorders: 163 ‘fatal’; 9,457 ‘not recovered/not resolved’.
  2. Cardiac disorders: 1,789 ‘fatal’; 6,638 ‘not recovered/not resolved’.
  3. General disorders and administration site conditions: 3,403 ‘fatal’; 64,089 ‘not recovered/not resolved’.
  4. Musculoskeletal and connective tissue disorders: 152 ‘fatal’; 35,650 ‘not recovered/not resolved’.
  5. Nervous system disorders: 1,314 ‘fatal’; 46,232 ‘not recovered/not resolved’.
  6. Respiratory, thoracic and mediastinal disorders: 1,414 ‘fatal’; 11,531 ‘not recovered/not resolved’.
  7. Vascular disorders: 513 ‘fatal’; 6,552 ‘not recovered/not resolved’.

Bij beide opsommingen moet bedacht worden dat er ruim 500 miljoen doses van de diverse gentherapeutica zijn uitgedeeld in de EU.

Hoe moeten we dit allemaal beoordelen?

Zoals gezegd, elke medische ingreep heeft voor- en nadelen. Baten zonder kosten bestaan niet, ook en zeker niet in de medische wereld.

Desalniettemin zijn de bijwerkingsgetallen afkomstig van EudraVigilance voor twee typen gentherapeutica niet klein te noemen, hoe voorzichtig die ook geïnterpreteerd moeten worden, zoals vermeld op de EudraVigilance website:

“The information on this website relates to suspected side effects, i.e. medical events that have been observed following the administration of the COVID-19 vaccines, but which are not necessarily related to or caused by the vaccine. These events may have been caused by another illness or be associated with another medicine taken by the patient at the same time.”

De disclaimers van VAERS en EudraVigilance hebben echter een omvangrijke, wrange en onopgemerkte consequentie: als het lastig is oorzaak-gevolg te achterhalen in het geval van gentherapeutische bijwerkingen, en dat zal zeker niet eenvoudig zijn, hoe zeker kunnen we dan zijn van het gemelde aantal doden als gevolg van COVID-19?

De vraag stellen is haar beantwoorden! Maar laat dit voor wat het is.

Wat zijn de risico-analytische kwesties die aan de orde gesteld moeten worden bij de huidige en omvangrijke inzet van nieuwe gentherapeutica in relatie tot gemelde effectiviteit, mogelijke bijwerkingen en slachtoffers? Ik noem er een viertal:

  1. Zijn er in beginsel afwegingen gemaakt tussen de baten van de gentherapeutica en de aantallen bijwerkingen en de ernst daarvan?
  2. Hoeveel bijwerkingen en welke mate van ernst, inclusief overlijden, in relatie tot het aantal effectieve vaccinaties worden gezien als acceptabel bij het op de markt brengen van de huidige gentherapeutica tegen SARS-CoV-2?
  3. Kunnen toekomstige analyses van effectiviteit, mogelijke bijwerkingen en aantallen vaccinatie-slachtoffers leiden tot heroverwegingen van de toelatingen van deze gentherapeutica, of is deze nieuwe technologie al ‘onuitwisbaar gesetteld’?
  4. Als de effectiviteit van ingezette gentherapeutica tegen nieuwe SARS-CoV-2 varianten daalt, wanneer is dan de effectiviteitsgrens bereikt en wat zijn dán de opties?

Vragen te over dus; en dit zijn er maar vier. Leidt bovenstaande én deze vragen tot het (zonder meer) afwijzen van gentherapeutica zoals nu ingezet?

Nee, niet zomaar of zelfs maar zonder meer.

Elke medisch-technologische toepassing vraagt om afwegingen tussen baten en kosten in het licht van de aan te pakken ziekte. Echter, hier past wel een kanttekening van formaat.

Hoewel pokken en SARS-CoV-2 zeer verschillende ziekteverwekkers zijn die bij infectie tot onvergelijkbare overlijdenskansen leiden, lijkt de acceptatie van mogelijke bijwerkingen van SARS-CoV-2 gentherapeutica aanzienlijk groter dan bij eventueel hernieuwde pokkenvaccinatieprogramma’s.

Dat is in het licht van de voorzorgcultuur, waarin wij allemaal staan, een uitzonderlijke ontwikkeling. Angst voor de dood - preciezer: de ontologie van de dood - speelt daarin een hoofdrol.

Geen wonder dat de groene strijders die al decennia tegen ggo’s protesteren er het zwijgen toe doen … en zij zijn niet de enigen.