Een soort van update deel III.** De oorsprong van het alom gevreesde SARS-CoV-2 neemt een interessante wending. Het BMJ artikel** Covid-19: Lancet investigation into origin of pandemic shuts down over bias risk biedt inzicht:
“Task force chair Jeffrey Sachs, economics professor at Columbia University in New York, told the Wall Street Journal that he had shut down the scientist led investigation into how the covid-19 pandemic started because of concerns about its links to the EcoHealth Alliance, a non-profit organisation run by task force member Peter Daszak. “A lot is going on around the world that is not properly scrutinized or explained to the public,” Sachs told the newspaper, adding that the task force would broaden its scope to examine transparency and government regulation of risky laboratory research.”
Een Lancet-commissie, die onderzoek deed naar de bron van de pandemie, is ontbonden vanwege een commissie-lid, Peter Daszak (nadruk toegevoegd):
“Shortly after the pandemic began Daszak led a February 2020 statement in the Lancet alleging that it was a “conspiracy theory” to argue that the pandemic could have started from a laboratory leak in Wuhan. “I have no conflicts of interest,” Daszak later told the Washington Post, regarding his collaboration with Shi Zhengli of the Wuhan Institute of Virology.”
But Daszak’s story began falling apart last November when the non-profit group US Right to Know published emails gathered through a freedom of information request that showed he had orchestrated the Lancet statement without disclosing that he was funding Shi Zhengli through grants from the National Institutes of Health (NIH). Daszak’s credibility took a further hit this June when Sachs published an essay that called for an independent investigation of the pandemic’s origin and charged that both China and the NIH should be transparent about virus research, including “gain-of-function” studies that make viruses more transmissible and virulent. “It is clear that the NIH co-funded research at the WIV [Wuhan Institute of Virology] that deserves scrutiny under the hypothesis of a laboratory-related release of the virus,” Sachs wrote."
Het is verleidelijk om het hele stuk van BMJ te citeren, maar dat zal ik niet doen. Zeer aan te raden en lezenswaardig artikel, die het vertrouwen in overheden en sommige wetenschappelijk onderzoekers en instituten zeker niet zal versterken.
Daarbij komt dat het BMJ-artikel melding maakt van DRASTIC (Decentralized Radical Autonomous Search Team Investigating Covid-19), een clubje online onderzoekers:
“[DRASTIC] published leaked documents that included a grant application that Daszak had submitted to the US Department of Defense in 2018. In that document Daszak proposed creating chimeric SARS viruses. The department declined to fund Daszak’s grant, adding that if it were funded in the future the chimeric research would require a risk mitigation plan for gain-of-function research.
“Jeffrey Sachs made the right decision,” said Gilles Demaneuf, a member of DRASTIC, adding that Daszak’s attempts to hide gain-of-function research from public scrutiny helped force this decision.”
Wat een cluster*ck waarde lezers! Het laat nog scherper zien dat het WHO-rapport uit maart van dit jaar niet meer dan een schaamlap is.
De toenmalige ‘conclusie’ dat “a laboratory origin of the pandemic was considered to be extremely unlikely” komt nu heel amateuristisch maar vooral onwetenschappelijk over. Maar dat was bij het verschijnen van het rapport al duidelijk!
Wordt ongetwijfeld vervolgd …
Een soort van update deel II.** Zoals blijkt uit een nieuw stuk gepubliceerd in de** Lancet (17 september 2021), de discussie over de oorsprong van SARS-CoV-2 is nog maar net begonnen. Het volgende citaat laat weinig heel van de eerste oproepen om een lab-oorsprong de kop in te drukken (nadruk toegevoegd):
“Scientific journals should open their columns to in-depth analyses of all hypotheses. As scientists, we need to evaluate all hypotheses on a rational basis, and to weigh their likelihood based on facts and evidence, devoid of speculation concerning possible political impacts. Contrary to the first letter published in The Lancet by Calisher and colleagues, we do not think that scientists should promote “unity” (“We support the call from the Director-General of WHO to promote scientific evidence and unity over misinformation and conjecture”). As shown above, research-related hypotheses are not misinformation and conjecture. More importantly, science embraces alternative hypotheses, contradictory arguments, verification, refutability, and controversy. Departing from this principle risks establishing dogmas, abandoning the essence of science, and, even worse, paving the way for conspiracy theories. Instead, the scientific community should bring this debate to a place where it belongs: the columns of scientific journals.”
Zeer scherpe taal waarde lezers. Alle platforms - socials, wetenschap, media - zouden dit citaat ter harte moeten nemen. We hebben een snelle afslag naar mondiale censuur genomen. Hoog tijd om de lange weg terug naar open debat in te slaan.
Een soort van update. Op 14 mei verscheen er een** Science**-artikel met de titel Investigate the origins of COVID-19. Dit zeggen de auteurs: “We must take hypotheses about both natural and laboratory spillovers seriously until we have sufficient data. A proper investigation should be transparent, objective, data-driven, inclusive of broad expertise, subject to independent oversight, and responsibly managed to minimize the impact of conflicts of interest."
Hoewel vanaf begin 2020 met veel te grote zekerheid werd gedebiteerd dat een onopzettelijke verspreiding uit het Wuhan-lab eigenlijk niet kon, zijn de gedachten daarover sterk aan het veranderen. Het stuk van Nicolas Wade heeft daaraan bijgedragen. Het Lancet commentaar dat “We stand together to strongly condemn conspiracy theories suggesting that COVID-19 does not have a natural origin” klinkt nu hol en weinig vertrouwenwekkend.
Er lijkt een consensus te zijn geconstrueerd rondom het ontstaan van COVID-19 om de gemoederen tot bedaren te brengen. De wetenschappelijke gemeenschap dreigt echter op die manier in rap tempo het vertrouwen te verliezen van de samenleving en haar burgers. We zullen zien hoe dit verder gaat.
De titelvraag stellen is voor sommigen wellicht een expressie van complotdenken van mijn kant. Voor alle duidelijkheid: dat zou een teken van intellectuele luiheid zijn.
Hoe het ook zij: ik heb weinig op met complotdenken, en al helemaal niet met de 21ste eeuwse varianten (zie Waarheid, complottheorieën en ‘anti-politiek’ deel 1).
Complotdenken van nu is veelal een opeenstapeling van onsamenhangende feiten en nonsens.
Waar ik wél wat mee heb is gedeelde wereldbeelden en belangen. Die zijn zichtbaar voor iedereen. Die gedeelde beelden en belangen geven inzicht in de richting waarin je moet kijken om iets te begrijpen van wat zich op het wereldtoneel afspeelt.
Dat gezegd hebbende, nu ons aller COVID-19 veroorzaker: SARS-CoV-2. De WHO kwam afgelopen maart met een onderzoeksrapport naar de bron van deze pandemie-veroorzaker. Vier oorsprongshypothesen worden voorgesteld in het rapport:
- direct zoonotic transmission (also termed: spillover)
- introduction through an intermediate host followed by zoonotic transmission
- introduction through the cold/food chain
- and introduction through a laboratory incident.
Het lijken redelijke blootstellingsroutes die allen onderzocht behoren te worden. Belangrijk: alle hypothesen moeten op z’n minst ingebed zijn in feitenmateriaal.
De meest spannende en ondermijnende hypothese is natuurlijk de blootstellingsroute vanuit een laboratorium. Waarom ondermijnend?
Nou, het Wuhan Institute of Virology of the Chinese Academy of Sciences (WIV) heeft tal van samenwerkingsverbanden met onderzoeksinstellingen in Europa en de VS. En: er is in het WIV gewerkt aan coronavirussen.
Dat een deel van de internationale wetenschappelijke virologische gemeenschap blaam zou treffen voor deze pandemie, is een nauwelijks aantrekkelijke onderzoeksuitkomst. Ik kom hier straks op terug.
Geduld waarde lezer; ik doe niet aan de drogreden guilt by association. We zijn nog niet toe aan conclusies trekken.
Eerst eens de vraag onderzoeken of laboratorium incidenten met pathogene micro-organismen in het verleden hebben plaatsgevonden.
De WHO meldt in haar rapport dat onopzettelijke verspreiding van pathogene micro-organismen uit labs ‘zelden’ voorkomt (p. 119), vreemd genoeg zonder verdere historische specificaties.
De vraag die natuurlijk meteen moet wordt gesteld worden is: ‘Is dat zo?' Want: wat betekent ‘zelden’ eigenlijk?:
- ‘Zelden’ krijgt alleen betekenis in de context van aantallen laboratoria in de wereld waar gewerkt wordt met pathogene micro-organismen die mensen kunnen infecteren gekoppeld aan gedocumenteerde onopzettelijke verspreidingen en besmettingen vanuit diezelfde labs.
- Onopzettelijke verspreiding krijgt verdere betekenis in relatie tot de ernst van de daaruit voortkomende infectieaantallen.
- Ook als onopzettelijke infectie en verspreiding slechts éénmaal in het verleden zou zijn voorgekomen mét catastrofale gevolgen voor de wereldbevolking, is de term ‘zelden’ niet echt geruststellend (als dat de beoogde functie van de term ‘zelden’ is).
In het kort: verbazingwekkend en onacceptabel genoeg verzuimt de WHO specifiek hier een daadwerkelijke risico analyse te presenteren. Risico = gevaar x blootstelling x omvang. Ik heb er eerder over geschreven.
Voordat ik verder ga met het WHO-rapport: is er überhaupt kennis over onopzettelijke verspreiding van micro-organismen uit laboratoria?
Absoluut: er is zelfs een Wikipedia pagina beschikbaar over onopzettelijke besmettingen van diverse omvang in en vanuit laboratoria.
Een notoir voorbeeld van een epidemie die hoogstwaarschijnlijk gestart is in een laboratorium is de 1977-1978 influenza A epidemie (H1N1).
Deze H1N1 variant, die sinds 1950 niet meer was waargenomen, werd in 1977 als eerste gerapporteerd in de Sovjet Unie. Vandaar de ‘Russische griepepidemie’.
Deze influenza A variant werd als eerste geïdentificeerd in, u raadt het al, China, zoals deze studie meldt.
In 1978 was de hele wereld geconfronteerd met deze relatief milde griepvariant die vooral jonge mensen ziek maakte. Het dodental wordt geschat op zo’n 700.000 mensen; een ‘relatief lichte epidemie’ dus.
Terug naar de WHO-rapportage.
Hoewel er de laatste jaren steeds meer wordt gepubliceerd over de onopzettelijke influenza A epidemie van 1977 -een voorbeeld- zwijgt de WHO hierover in alle talen.
De vier voorgestelde hypothesen worden, omkleed met een aantal argumenten voor en tegen, voorzien van niet meer dan een treurig magere expert judgement.
Vanuit een risico-analytisch perspectief, waarmee ik ruimschoots ervaring heb, is dat de slechtste (kwalitatieve) onderzoeksvorm. Waarom? Simpel: er worden geen handvatten gegeven om als onderzoeker zelf tot de conclusies te (kunnen) komen.
Het WHO-rapport is dus een onverifieerbaar stuk tekst met statements die ik en ieder andere lezer, met of zonder wetenschappelijke achtergrond, maar moet accepteren.
Niet dus: met wetenschap heeft het WHO-rapport in ieder geval weinig te maken.
Dat brengt ons terug bij ‘spannende’ hypothese vier: “introduction through a laboratory incident.” Wat is het oordeel van de commissie (p. 120; nadruk toegevoegd):
“Assessment of likelihood
In view of the above, a laboratory origin of the pandemic was considered to be extremely unlikely.
What would be needed to increase knowledge?
Regular administrative and internal review of high-level biosafety laboratories worldwide. Follow-up of new evidence supplied around possible laboratory leaks.”
Nogmaals: er wordt geen enkele transparante risico-analyse aangedragen omkleed met feiten waarom deze conclusie wordt getrokken. Er worden alleen wat oncontroleerbare kwalitatieve argumenten voor en tegen beschreven. Meer niet.
Het naar mijn idee meest gênante en tenenkrommende argument tegen hypothese vier is de volgende, die ik uit het WHO-rapport zal citeren zonder verder commentaar, omdat die overbodig is:
“The Wuhan CDC lab which moved on 2nd December 2019 reported no disruptions or incidents caused by the move. They also reported no storage nor laboratory activities on CoVs or other bat viruses preceding the outbreak."
Zelfs het tijdschrift Science poogt ietwat kritisch te zijn. Gelukkig maar, want het rapport boezemt weinig vertrouwen in wat betreft de onderzoekskwaliteiten van de schrijvers (nadruk toegevoegd):
“The report’s most definitive conclusion is also its most controversial: that it is “extremely unlikely” SARS-CoV-2 leaked out of a Chinese laboratory that was already studying coronaviruses, the Wuhan Institute of Virology (WIV). There’s little evidence to back the lab-escape hypothesis, but some researchers have criticized the WHO team members for all but ruling out the possibility when they were not authorized to investigate it independently. The WHO experts only spent a few hours at WIV and the report’s discussion of the lab leak scenario is sparse. …
Rasmussen agrees. “A team of scientists is not qualified to conduct a detailed audit of WIV’s records, or get access to institutional files, lab notebooks, databases, or freezer inventories,” she says. “Nor does the WHO have the authority to stroll into China and demand that they give them unfettered access to WIV, China CDC [Center for Disease Control and Prevention], or any other institution.”
China has forcefully refuted the lab hypothesis while pushing the possibility that the infection could have arrived from outside China on frozen food, and some members of the WHO international team point out that the report’s conclusions reflect what the international team and its Chinese counterparts could agree on. “This entire report is a compromise,” says Fabian Leendertz, a wildlife veterinarian at the Robert Koch Institute in Germany and part of the international team. “And in a compromise, you have to respect the other’s views.””
Sinds wanneer is wetenschappelijk feitenonderzoek en de bijbehorende noodzakelijke risico-analyses een ‘compromissen circus’? Uiteindelijk heeft het WHO-rapport, hoe kan het ook anders, niet kunnen vaststellen waar SARS-CoV-2 vandaan komt.
Dat brengt mij bij mijn laatste twee punten die teruggrijpen naar het begin van mijn blogpost: hoe deze pandemische clusterf*ck te beoordelen naast het bestaansrecht (of het gebrek daaraan) van complottheorieën.
Dat er onderzoek is gedaan naar coronavirussen in het WIV staat buiten kijf en dat instituten uit Westerse landen daaraan hebben meegewerkt idem dito. Deze studie laat dat zonneklaar zien. En wat schrijft Nature boven deze studie als disclaimer:
“Editors’ note, March 2020: We are aware that this article is being used as the basis for unverified theories that the novel coronavirus causing COVID-19 was engineered. There is no evidence that this is true; scientists believe that an animal is the most likely source of the coronavirus.”
Nee waarde Nature-editors: beide proposities zijn niet-onderbouwd. In het WIV ís gewerkt aan coronavirussen en er ís gain-of-function (GOF) onderzoek verricht, geknutseld dus aan virussen, zoals trouwens in tal van andere onderzoeksinstellingen in de wereld.
Gain-of-function (GOF) onderzoek poogt onder andere de ziekmakende kwaliteiten van micro-organismen (virulentie) zoals virussen te vergroten om het ziekteproces na blootstelling beter te kunnen begrijpen en toekomstige pandemieën beter te kunnen beteugelen.
GOF is niets anders dan een eufemisme voor gain-of-lethality.
GOF-onderzoek kent vele voor- en tegenstanders, en tussen 2014 en 2017 gold er zelfs een moratorium op GOF-onderzoek in de VS, nota bene vanwege een aantal onopzettelijke verspreidingen van pathogene micro-organismen! Critici van GOF-onderzoek, zoals de Cambridge Working Group, zeggen het volgende over GOF-onderzoek:
“For any experiment, the expected net benefits should outweigh the risks. Experiments involving the creation of potential pandemic pathogens should be curtailed until there has been a quantitative, objective and credible assessment of the risks, potential benefits, and opportunities for risk mitigation, as well as comparison against safer experimental approaches.”
De WHO-commissie die het rapport heeft geschreven had beter moeten luisteren naar de Cambridge Working Group; zij hebben het tenminste over een “quantitative, objective and credible assessment of the risks”.
Iets wat de WHO-commissie heeft nagelaten.
Áls de oorzaak van COVID-19 gezocht moet worden in het WIV als gevolg van GOF-onderzoek, en niemand die dat weet of kenbaar wil maken, dan heeft opgedane kennis niet echt geholpen om deze pandemie te mitigeren of anderszins tot stilstand te brengen.
Het zal dan ook niet verbazen dat de wetenschappelijke virologische gemeenschap in de wereld, in ieder geval een deel daarvan, weinig voelt om hypothese vier tot de bodem toe uit te zoeken. Er ligt boter op dezen en genen hoofden.
Bovendien: de Chinese regering zal dat nooit toestaan!
Afsluitend: zoals ik aan het begin van deze blogpost opmerk, ik heb weinig met complotdenken. De redenen om daar niets in te zien heb ik eerder uitgelegd (nogmaals, zie Waarheid, complottheorieën en ‘anti-politiek’ deel 1).
Echter: het rapport van de WHO, naast tal van andere studies/discussies rondom SARS-CoV-2 vanuit overheden en instituties, boezemen weinig vertrouwen in. Er lijkt wat verborgen te moeten worden.
En dát voedt complotdenken: Zoals de waard is, vertrouwt hij zijn gasten.