Een leuk en puntig commentaar op de blogpost Dood door B12, of niet op LinkedIn. En die gaat als volgt:

“Super duidelijke uitleg! Alleen denk ik dat het verband met Nicolas Cage films en verdrinking weleens causaal zou kunnen zijn :)”

Over Nicolas Cage zijn genoeg memes in omloop, en over de kwaliteit (of het gebrek daaraan) van zijn films ook. Dit commentaar was misschien te verwachten, maar wel zo leuk dat de ‘Cage-link’ wordt gesignaleerd. Maar er zit meer achter. En wel hierom.

De grap die velen meteen pakken is de op het oog absurde causaliteit met desondanks een hoge mate van correlatie: mensen die overlijden in een zwembad is sterk gecorreleerd aan een uitgebrachte Cage-film.

En wat dacht je van deze correlatie:

Net zo absurd als die van Nicolas Cage (maar minder grappig). Maar hier is de pointe, de tweede laag van de grap. We laten ons helemaal niet in de luren leggen door een sterke correlatie, een kleine p-waarde.

Waarom laten we ons hier niet in de luren leggen? Nou, de causaliteiten zijn absurd (en soms leuk).

Maar dan de volgende vraag: hoe weten we dat er geen causaliteiten te verwachten zijn in deze voorbeelden. Nogmaals: die kleine p-waarde geeft ons geen enkele aanleiding om beide causaliteiten serieus te nemen! Zoals het hoort!

En dus weten we helemaal niet of die causaliteiten echt onzin zijn! Grappig zeker, maar flauwekul? En dat maakt absurde correlaties nog leuker.

Als je namelijk echt wil weten hoe het zit met die (absurde) voorbeelden (wie o wie zou dat onderzoek financieren?), helpt het speuren naar sterke correlaties he-le-maal niet. (Maar we doen het toch: vitamine B12 en sterfte.)

Er is heel ander onderzoek nodig. In het geval van de Cage-films en de verdrinkingen zouden we dus heel precies moeten kijken naar de achtergrond van de slachtoffers.

Misschien (wie weet?) spelen depressies een rol die worden geïnduceerd of verergerd door de films van Cage (in feite de impliciete LinkedIn suggestie). De verdrinkingen zouden dan suïcide kunnen zijn. Ik noem maar een dwarsstraat.

Moraal van het verhaal? Een voorgestelde causaliteit -het mechanisme van oorzaak-gevolg, hoe absurd ook- is nooit (als in nooit) te achterhalen onder verwijzing naar een sterke correlatie.

Waarom dan toch meteen dit soort absurde correlaties, zonder verder onderzoek (en dat is de crux), als niet-causaal naar het rijk der fabelen bonjouren?

De essentie van de werkelijkheid waarin wij leven: die geeft ons het a priori inzicht om de sterke (!) correlatie tussen consumptie van mozzarella kaas en het aantal ingenieurs diploma’s niet serieus te nemen. Wetenschappelijk onderzoek wordt zó overschat.

Nu nog de p-waarde naar de vuilnisbelt …